تمرین برای لذت بیشتر

برای همه مربیان جوان

1- این یک شوخی یا جمله ای طنز از جانب ژان کوکتوست که می گوید : 

« همیشه در دنیا عنکبوت های بزرگتری هستند که عنکبوت های کوچک تر را می خورند. »

بسیاری از مربیان جوان با امید بسیار کارشان را آغاز می کنند و در سکوت گمنامی به همه چیز پایان می دهند. آیا آنها از جمله پوست کلفت ها نیستند؟ می گویند یک معرفی خوب همیشه به ایده های تازه ای نیاز دارد. ایا این ایده ها می توان از یک بازی بسکتبال ، هاکی ، هندبال از هر کتاب خاک گرفته در یک قفسه کتاب از میان اوراق یک مجله ( وقتی در انتظار دیدن دکتر خود هستید) و یا از لابه لای ورق زدن یک روزنامه در یک روز گرفت؟ آقای سر آدموند هیلوری ، اولین فاتح اورست گفته بود: هیمالیا همیشه هیمالیاست اما چگونگی آمادگی ما برای فتح این قله اهمیت دارد.

فراموش نکنید در هر سطحی و هر مسابقه ای ، باختن گناه غیرقابل بخششی است. آیا وظیفه یک مربی ساده کردن مشکلات و بازی برای بازیکنانش است؟ او ابتکار عمل را در دست دارد و به بازیکنانش آموزش می دهد و یا آنها را سردرگم می کند؟ آیا وظیفه یک مربی خوب سازمان دادن و ایجاد تعادلی بین همه نیروها و شناخت استعدادها همراه با گرفتن تصمیم های مناسب در کوران گرمای بازی است؟

امروز در فوتبال رو به نزول ما تفکیک سهم حقیقت از سهم تهمت ها بسیار دشوار است.

2- در قرنی که گذشت    Global Education یا « تعلیم و تربیت جهانی » دو واقعیت بزرگ آموزشی را به هم متصل کرد: 1- تمرین برای فراگیری 2- فکر کردن به هنگام تمرین

امروز قبل از هر تمرین مربی از خود می پرسد:

- چرا تمرین می کنیم؟

- اهداف ما از تمرین امروز چیست؟

- از تمرین امروز چه می خواهیم؟

تمرین می کنیم، چون می خواهیم بازیکنان ما بعد از پایان هر تمرین چیزهای تازه تری را اموخته باشند و متفاوت فکر کنند. اهداف گروه تمرین دهنده این است که انها تحت تاثیر خواسته های تمرین شده به هدفهای ما نزدیک شوند. فراموش نکنیم اگر عمل کردن به سادگی حرف زدن بود به سختی می توانستیم ایده های تازهای ارائه کنیم اما معمولا فقط عمل گرایی زیر فشار و انجام کارهای تمرین نشده موثر است اگر به خاطر نمی آورید که در تمرین چه کرده اید منتظر نتیجه نباشید به طور مثال اگر شما با شناخت از حریف برنامه ریزی خود را تدوین می کنید این شناخت به هنگام مسابقه ، بازیکنان شما را از یک بازیکن ساده به یک بازیکن فوق العاده تبدیل می کند امروز اعتماد به نفس ، سلامتی کامل و کنترل احساسات ، آن چیزی است که مربی از بازیکنانش می خواهد بازیکنان از نظر انسانی متفاوت هستند و فلسفه انتخاب ، تجزیه و تحلیل خواسته های یک مربی از مسابقه است. تمرین باید یک تجربه مثبت برای بازیکنان و مربیان باشد برای ساختن یک زندگی موفق ، باید رفتارها را در نظر گرفت. فوتبال مثل هر هنر دیگری قابل اندازه گیری است. در اندازه گیری رفتار مؤثر و مثبت یک بازیکن همیشه پارامترهایی مانند شخصیت درونی و محیط تمرین مد نظر است. «گسل» آلمانی ، اولین کسی است که از سن عقلی بازیکنان گفت و آن را به چهار عامل مختلف آن ارتباط داد: 1- منابع حرکتی 2- وفق دادن 3- زبان 4- سهم شخصیت در جمع

امروز در فوتبال ، بسیاری از تیمها با تمرینهای تکنیکی سعی در اماده کردن بازیکنانشان از نظر آمادگی بدنی دارند، بدون اینکه قادر به ارائه یک برنامه ریزی دقیق باشند . به عنوان یک مربی باید شدت تمرینات را کنترل کنیم. یک مربی خوب هرگز اجازه نمی دهد که شدت تمریناتش نزول کند چرا که به این ترتیب مسئله over load  وجود نخواهد داشت. یک مربی همواره تنها کسی است که شدت تمرینات را زیر نظر دارد. او باید بازیکنانش را زیر نظر گرفته و مطمئن باشد که می تواند با یک مکالمه خوب ، آنها را به کاری که می خواهد وادار کند. بخصوص هنگامی که بازیکنان خسته هستند ، او باید قادر باشد تمرکز آنها را حفظ کند.

 به طور مثال اگر هنگام Transition (انتقال) ، یک مهاجم و هافبک وظایف دفاعی تیمشان به خوبی انجام ندهد، سازمان تیمی دچار مخاطره خواهد شد . اگر یک مربی از این موضوع چشم پوشی کند، مشکلات آغاز خواهد شد.

معمولا به هنگام تمرینات تاکتیکی مربی به دلیل توصیف و شرح تمرین از حفظ ریتم تند تمرینات باز می ماند. یک مربی همواره در دو وضعیت به تیمش کمک می کند.

1- تجزیه و تحلیل موقعیت کنونی

2- راههای رسیدن به موفقیت و ادامه آن .

فراموش نکنیم که trust  یا افزودن و بالا بردن اعتماد بازیکنان به شما ، یک اتوبان دوطرفه است همان قدر که نیاز دارید بازیکنان به شما اعتماد کنند ، بازیکنان هم محتاج جلب اعتماد شما هستند. گفتگو همراه با احترام متقابل یک نیاز است . وقتی بازیکنی اشتباه کرده و فکر می کند مقصر است باید ، مورد توجه قرار بگیرد همواره پس از هر بازی ، پیروزی یا مغلوب و شادمان یا غمگین باید پرسید :

- چه چیزهایی را می خواهیم تغییر بدهیم ؟

- چرا این تغییرات صورت می گیرد؟

- این تغییرات چگونه انجام خواهدشد ؟

- چه تضمینی وجود دارد که این تغییرات مثبت باشد؟

-  زمان لازم برای این تغییرات چقدر است؟

- روش انجام ان چگونه خواهد بود؟

-چه مشکلاتی به وجود خواهد امد؟

به دلیل متفاوت بودن بازیکنان با یکدیگر و تفاوت در شکل وفرم عقاید ان ها،باید همواره قبل از هر تمرین گفت و شنود صورت بگیرد. بازیکنان اغلب حوصله شنیدن را ندارند و این معمولآ مشکل ساز است اما باید ان ها را اماده کرد. هستند بازیکنانی که از کراهت اعمالشان از نظر اخلاقی کوچکترین رنجی نمیبرند و حتی ان را نوعی زیرکی می پندارند. یک مربی خوب گرچه مشغله فکری اش فوتبال است اما کیفیت های انسانی را مورد توجه قرار میدهد، بنابرین مطالعه، فراگیری روانشناسی، حتی ادبیات و هر چیز دیگری حایز اهمیت است.شما مربی نشده اید که فقط بی دلیل دستوری دهید و روی اعصاب بازیکنانتان سوهان بکشید،مربیان خوب کمک می کنند استعداد ها پرورش پیدا کنند. همیشه این بحث و جدل وجود دارد که برای موفقیت در فوتبال، تکیه بر توانایی ها کافی است یا استعداد خدادای حرف اول را  می زند؟ آمارها نشان داده ترکیبی از این فاکتور کارساز است. فوتبال در مدار زندگی ، بازنده ها را از برندگان جدا می کند؛ با آنکه همواره تعداد بازنده ها از برنده ها بیشتر است. این زندگی یک شیفتگی جمعی است که بازیکنان را با هم هماهنگ می کند . توسعه رفتاری بازیکنان در کنار یادگیری ، آنها را به هم نزدیکتر و هم سوتر می کند. این که چرا یک بازیکن در یک بازی یا در یک تورنمنت خوب ظاهر می شود و چرا این درخشش همیشگی نیست . آیا این یک اتفاق بوده یا ریشه در اعتماد به نفس یا آمادگی روانی و عوامل دیگری دارد. بدون تردید ارزش های آمادگی روانی در ورزش ما به خوبی شناخته شده نیست. آیا راه هایی وجود دارد که بتوان به بازیکن تفهیم کرد که با تمرین و ارده می تواند نمایش بهتری درون زمین بازی داشته باشد؟

3- کیفیت یک نمایش خوب، بازتابی از کنترل یک بازیکن است. به گریه و شادمانی بازیکنان درون بازی نگاه کنید؛ از ضربان قلب گرفته تا گفته های یک مربی قبل از آغاز بازی می توان پی برد بازی پیش رو چقدر حساس است. همه ما در زندگی روزمره فشارهای عصبی ، دلواپسی ، نگرانی و اضطراب را تجربه کرده ایم و چگونگی غلبه بر انها را نیز در گذر زمان آموخته ایم . می گویند یک بازیکن همیشه آنچه را که آموخته است را نشان می دهد و عمل می کند و بهترین مربیان آن هایی هستند که تاثیرشان درون زمین بازی و خارج از آن مشاهده می شود. بدون تردید یک مربی خوب می داند چگونگی نهال موفقیت را در مغز بازیکنانش پرورش بدهد. گاه اتفاق می افتد بازیکنی از بازی کردن لذت نمی برد. باید به قلب او رفت و به جستجو پرداخت که چرا؟ امروز روان شناسی ورزش شرح گرفتاری های ورزشکاران و راه حل هایی برای آن هاست . مطالعه مسائل و مشکلات روانی به مربی اجازه می دهد شناخت بهتری از بازیکنانش داشته باشد و با گفت و گو ، ایجاد انگیزه و بالا بردن اعتماد به نفس ستاره ای به دنیای فوتبال معرفی کند. روانشناسی ورزش چیزی جز مطالعه ذهن و روان یک فوتبالیست در کنار رفتارش درون زمین بازی و تمرین نیست. برای این که بتوان از اصول اولیه روانشناسی ورزش اطلاع یافت. ابتدا باید به این سؤالات جواب داد:

1- چرا بازیکن به ورزش روی آورده است و خواسته اش از این اقدام چیست؟

2- چه عواملی انگیزه های او را برای کار سخت تر بالا می برد؟

3- چگونه می توان اعتماد به نفس او را بالا برد؟

4- چگونه می توان در عین بهره برداری از فردیت ، روح جمعی تیم را حفظ کرد؟

آیا به زبان ساده تر هدف های روانشناسی ورزش چیزی جز درک درست از بکارگیری عملی است که فاکتورهای ذهن یک بازیکن را در برمی گیرد ؟ به طور مثال:

- چگونه خشم و نفرت در یک بازیکن می تواند او را از به ثمر رساندن یک ضربه ساده در برابر دروازه باز دارد؟

- چگونه عدم اعتماد به نفس می تواند یک بازیکن را از پیشروی باز دارد؟

- چگونه زخم زبان های یک مربی، یک بازیکن را تحت تاثیر قرار می دهد؟

- چگونه تمرینات ذهنی می تواند سبب به ثمر رساندن یک ضربه ازاد شود؟

- چگونه حمایت روحی و روانی مطبوعات و یا مربی می تواند راه را برای موفقیت یک بازیکن باز کند؟

بسیاری از مربیان بدون اطلاع از جزئیات تاکتیکی و تکنیکی بازیکنانشان ، تیم خود را برای موفقیت و پیروزی آماده می کنند. مربی خوب همواره از خود می پرسد:

فراموش نکنیم اگر بازیکن متوجه شود که شماره همواره به او توجه می کنید، او نیز در راستای جلب نظر شما تلاش می کند در یک همه پرسی از بچه های جوانی که به فوتبال می پردازند سوال شده است چرا فوتبال بازی می کنند؟ پاسخ ها چنین بوده است:

- از این بازی لذت می برم.

- دوست دارم با دوستانم باشم .

- از نمایش مهارت هایم خوشحال می شوم.

- می خواهم پیشرفت کنم چون دوست دارم حرفه ای شوم.

- دوست دارم جزئی از تیم باشم.

- دوست دارم حرکات بازیکن مورد علاقه ام را تقلید کنم .

- بازی کردن لذت بخش تر از بسیاری کارهای دیگر است.

می توان جواب های بسیار دیگری را به ان پاسخ ها افزود اما نتیجه نهایی لذت بردن از کاری است که می کنند. شما باید به عنوان مربی به خاطر لذت بیشتر بازیکنانتان دست به طراحی تمرینانتان بزنید . به این خاطر تمرینات خود را برنامه ریزی کنید و هدف را با توجه به امکانات و ابزار مورد توجه قرار دهید و همه را در کاری که می کنید شریک بدانید. کار شما، ساده کردن حرکات آن ها برای رسیدن به یک نتیجه مشترک است.

رشد مهارت های هماهنگی ، آمادگی و یادگیری اولیه (پایه)

رده سنی	منابع انرژی	قدرت	سرعت	انعطاف پذیری	هماهنگی
10 تا 12 سال	هوازی/ بی هوازی (لاکتاک و آلاکتات) *تمرین استقامت اولیه (پایه) * استقامت هوازی (ظرفیت هوازی) * خودداری از کارهای بی هوازی	* رشد عمومی عضلات از طریق تمرینات با استفاده از وزن بدن * تقویت عضلات به ویزه عضلات بالاتنه	*تمرین برای سرعت عکس العمل با توپ *تمرینات در فواصل کوتاه * تنوع و حرکت(انواع بازی پا و کارهای رقابتی با توپ)	* تمرینان عمومی * تحرک در ستون فقرات * تمرینات فعال ( منظور کشش های فعال است) * تمرین با توپ برای انعطاف پذیری	* آشنایی با مهارت های اولیه هماهنگی:جهت یابی،عکس العمل، تشخیص،تعادل و ریتم * توسعه دامنه حرکات *تمرینات دویدنی، شبکه های تمرین هماهنگی
13 تا 15 سال	* افزایش کارهای استقامت هوازی ( ظرفیت هوازی) *آغاز تمرینات بی هوازی ( آلاکتیک)	* افزایش قدرت عضلات از تمرینات با وزنه سبک * پرش های کوتاه و بلند و پرش های چندگانه * یادگیری حرکات مختلف	*سرعت تمرین شامل: سرعت عکس العمل و سرعت اجرا * تمرینات دویدنی * تمرینات سرعتی شامل: کارهای سرعتی/ رقابتی و دویدن	*دوره رشد مرفولژی *تمرین برای حفظ انعطاف پذیری * بازیکنان جوان نباید با کشش بیش از حد به خود فشار بیاورند. *کار ویژه با توپ و بدون توپ	*تنظیم آنچه قبلا فراگرفته شده است. *تمرین برای توسعه دامنه حرکات (به دلیل رشد مرفولژی کاهش در هماهنگی اتفاق می افتد) *تمرین دسته جمعی و انفرادی
16 تا 19 سال	*رشد توان هوازی و حداکثر توان هوازی * رشد مسیر بی هوازی لاکتیک	*افزایش قدرت *تمرینات ویژه قدرت انفجارس(توان عضلانی) *پرش های چندگانه پولیومتریک	* کارهای سرعتی لاکتیک و آلاکتیک * کارهای استقامت در سرعت همراه با استراحت فعال در میان تمرینات * اجرای سریع ترتیب های حرکت و ترکیب های بازی	*حفظ انعطاف پذیری * تمرینات کششی طولانی مدت غیر فعال *تمرینات کششی فعال

مهارتهای هماهنگی که با کلمات چابکی، زبردستی یا مهارتهای روان حرکتی توصیف میشود، به بازیکن اجازه میدهد تا حرکتش را کنترل کند، مهارت تکنیکی و تاکتیکی را بیاموزد و با سرعت و روانی بهتر و قویتر حرکت کند.

«هماهنگی» پایه و اساس تمام حرکات و مهارتهای تکنیکی محسوب میشود.

عوامل سازنده این مهارت عبارتند از:جهت یابی،عکس العمل،تشخیص،تعادل،و ریتم که در ادامه با هر یک به اختصاراشنا می شود:

-جهت یابی(ozienatation )

به قابلیت جایگیری صحیح بازیکن بر حسب فضا و زمان جهت یابی میگویند.به عبارت دیگر تغییر تطبیق بدن براساس انچه از موقعیت معینی دریافت میکند.

-عکس العمل(reaction)

به قابلیتی گفته میشود که به بازیکن اجازه میدهد نسبت به علائم دریافتی و موقعیت های پیش امده به هنگام مسابقه به سرعت پاسخ بد هد. این پاسخ تنها شامل اجرای صحیح نیست،بلکه شامل سرعت زیاد هم میشود.

-تشخیص(diazotization)

این قابلیت به بازیکن اجازه میدهد نسبت به اطلاعات دریافتی از طریق ارگانهای حسی به روش های مختلف عمل کند.اجرای مهارت های فردی که قسمتی از حرکت تیمی را شکل میدهد.

-تعادل(balance)

توانایی حفظ تعادل در حین اجرای یک عمل یا حرکت تکنیکی را تعادل می نامند.همچنین بعد از درگیری،تنه و فریب تجدید تعادل کند. همینطور بتواند کارهای سریع پا به توپ که به حرکات تکنیکی نیاز دارد انجام بدهد.

-ریتم(rhythm )

قابلیتی است که بازیکن اجازه حرکات ریتمیک را میدهد.تغییر سرعت در اجرای سریع و اهسته دریبلنگ و فریب.

*********************************************